Een droom in de maak

Een droom in de maak

• Bompa Borgmans
• Nog geen reactie
• 05 Feb 2009

Veilingen zijn van alle tijd. Koi-veilingen, waar ook ter wereld, hebben één ding gemeen: overal is het een drukte van belang en het tempo van bieden is onwaarschijnlijk hoog. Wie dan ook nog eens in de gelegenheid is een veiling bij een Japanse kweker bij te wonen, moet zich echt heel nadrukkelijk op het gebeuren concentreren. Anders mist men de boot compleet en is de uitverkoren vis al verkocht voor men er erg in heeft!

Andersom kan ook en dat zorgt vaak voor een komische noot bij Japanse veilingen: een buitenlandse bieder vergeet tijdig zijn opgestoken bordje omlaag te doen en blijft onbewust zijn eigen bod verhogen!

Ook in Nederland en België kennen we koi-veilingen. Het kenmerkende verschil met de Japanse is, dat de veilingen hier gewoonlijk in het najaar gehouden worden en het aangeboden materiaal meestal het overschot van dealers betreft. Of een vereniging stelt zijn leden in staat overbodige vissen aan te bieden.

Hoog aangeschreven koi-veilingen van Japanse kwekers zoals Sakai en Momotaro spitsen zich toe op koi van de allerhoogste kwaliteit, het crême-de-la-crême van wat die kwekers te bieden hebben.

Maeda san bijvoorbeeld, is al drie maanden vooraf bezig een selectie van zijn veilingkoi te maken. Hij selecteert zijn tosai één voor één en ik heb hem zelf een kwartier lang naar een visje in een bowl zien staren, het af en toe vastpakkend en omdraaiend, voordat hij zijn definitieve keuze maakte. Een indrukwekkend gezicht! En voor mij de eeuwige vraag: waar kijkt ie nu precies naar? Welk puntje geeft voor hem de doorslag?

Laat er geen misverstand over bestaan: de aller-aller-beste vis waar hij showvis-potentie in ziet, houdt ie zelf en daarenboven reserveert hij er enkele voor zijn allerbeste klanten. Logisch. Maar de selectie die hij maakt, vormt wel de hoogste categorie van zijn kweek: zijn veilingvissen.

Net als Sakai selecteert Maeda zijn beste tosai (lees: de tosai met de meeste potentie) voor zijn veilingen. Dat is een garantie. Betere tosai heeft ie niet.

De Momotaro Farm heeft er ook te veel wereldwijde faam voor; Maeda kan er zich bij de selectie absoluut niet met een Jantje van Leiden vanaf maken. Dat kan hij niet maken. Dat is hij aan zijn stand verplicht.

Dat maakt dat Momotaro’s veilingen tot in alle uithoeken van de wereld naam en faam genieten en dat de uitverkoren bieders ook vanuit al die uithoeken komen om een of enkele van die topvissen te bemachtigen. En dat maakt ook dat de prijzen waarvoor die vissen weggaan, in onze ogen vaak onwaarschijnlijk zijn. (Al moet hier wel worden aangetekend dat de prijzen al een stuk vriendelijker ogen, als je de vis ziet nadat ie een jaartje in de mudpond is gebleven, maar dit terzijde).

De vis die het hoogste uit de biedingen van de Momotaro-veiling van deze week kwam, was een sanke en de gelukkige eigenaar had er 45.000 euro voor geboden! Die man kocht met dat geld zijn droom voor de komende jaren. Was het ook een beauty? Een potentiële showvis?

Als je die veilingvissen ziet, dan is de eerste opwelling als Westerse liefhebber vaak: wat is er nu zo speciaal aan? Wat maakt die vissen nu zo duur? Vaak zijn ze niet eens expliciet naar onze smaak.

Daarin zit het geheim dat wij voor onszelf nog moeten zien te ontsluieren. Het is niet de vis die we op dat moment kopen, die de waarde maakt, al zien wij dat zo zelf wel. Nee, het is de potentie die we kopen. Een potentie die zich pas na verloop van enkele jaren gaat manifesteren. Een potentie waarvan de vis in kwestie bulkt, maar die niet eens zozeer tot uiting komt in de tekening, in de hi-platen of het onderliggende sumi dat op zo’n veilingvisje schuchter aan de oppervlakte van de huid dringt. Nee, het gaat om de potentie die zichtbaar is in de huidkwaliteit en de bouw.

Punten zoals de breedte van de kop, van de bek, van de schouders, de afstand tussen de vinnen en de lengte van het lichaam, dat zijn o.a. de doorslaggevende criteria. Die gegevens bepalen voor 70 procent de kwaliteit van de koi en de droom die de vis voor de koper in petto heeft.

Nemen we nu de negen vissen die we op de Momotaro-veiling hebben kunnen buit maken via Brian – die als een kenner bij uitstek geldt, maar wel op Japanse leest geschoeid.

Vrijwel iedereen zal meteen naar de tekening, het patroon, kijken. Patronen zijn een kwestie van smaak en smaken verschillen, dus iedereen heeft zijn eigen mening daarover. En terecht. De een vindt ze mooi en aansprekend; voor de ander is het niet zijn smaak en voorkeur. Kortom, niet voor iedereen is de droom te ontdekken die latent in deze visjes sluimert.

Wanneer we echter de technische kant van die tosai onder de loep nemen, komen we tot een heel andere ontdekking. Voor acht maanden hebben deze tosai al een formidabele lengte en vooral de bouw is indrukwekkend. De genoemde kenmerken, zoals kopbreedte, stand en lengte van de vinnen enzovoorts, laten voorzichtig zien naar wat voor een kaliber deze tosai kunnen uitgroeien. De majestueuze vormgeving en het imposante volume van het moederdier versterkt nog eens dit uitzicht.

Dat heeft niets met smaak te maken. Dat heeft te maken hoe goed de koi technisch in elkaar steekt. Dat bepaalt de verwachting voor de toekomst en dat bepaalt de waarde voor de bieder.

Het zijn vissen die qua body en schoonheid een reis maken. Van een (soms niet zo opvallend) kuiken naar een prachtige zwaan. Een reis van jaren, maar hoeveel precies weet niemand. Daaraan gekoppeld kleeft het onbetaalbare genot van koi houden: juist die ontwikkeling door al die jaren heen te volgen. Dat is iets wat de Japanners wel in het vizier hebben, maar wat wij als Westerlingen nog moeten leren. Daar moeten wij doorheen leren kijken.

Nogmaals: je koopt met zo’n tosai geen vis, je koopt zeker geen illusie, je koopt een droom. Een droom in de maak.

Rini Groothuis

(copyright reserved)