Oktober is de maand

Oktober is de maand

• Bompa Borgmans
• Nog geen reactie
• 21 Sep 2008

De Organisatie ter Verbetering van de Binnenvisserij (kortweg OVB) was een organisatie die zich op allerlei gebied inzette om het Nederlandse binnenwater van een goed visbestand te voorzien.

Deze door de overheid in het leven geroepen instelling was op allerlei fronten actief, zoals viswaterbeheer, onderzoek, cursussen, aandacht voor bedreigde vissoorten, introductie van nieuwe vissoorten (bijvoorbeeld graskarper om de sloten van verlanding te vrijwaren) en met name de kweek van zoetwatervis. Vooral de kweek van karper en de introductie van nieuwe varianten zoals de 25% wildbloedhybride (in de voorouders zat een puur wilde karper) stonden hoog op de activiteitenlijst van de OVB.

Ik kwam er graag, liep er stage en bezocht regelmatig de kweek- en onderzoeksfaciliteiten in Lelystad, Beesd en Valkenswaard. Ik leerde het hoe en waarom over de samenstelling van koppels ouderdieren. Ik oefende hoe een hypofyse-injectie te geven en hoe handmatig af te strijken. Ik zwaaide ritmisch met een ganzenveer om het kuit met de hom te mixen en last but not least hielp ik mee de vijvers af te vissen en de oogst te controleren. Kortom, ik voelde me viskweker.

Als je zo bijna dagelijks omringd wordt door visbiologen, ichtyologen en viskwekers, krijg je vanzelf een diep inzicht in de ichtyologie. Ik was enorm leergierig en ik moet ook eerlijk bekennen dat deze periode voor mij persoonlijk een enorme verrijking betekende. Uit de oude doos (letterlijk) heb ik nog wat zwart/wit foto’s opgediept.

Uitzetten

Waarom deze herinneringen? Beginnen nostalgische gevoelens mij te overmeesteren? Niet echt. Ik kwam op deze gedachten, omdat ik laatst een levendig gesprek had over de periode waarin je het beste je aangekochte koi in je vijver kunt zetten.

Bij de OVB was dat klip en klaar: het najaar met de nadruk op oktober. Dan werden de karpervijvers afgelaten, de karpers geoogst (altijd twee-zomerige vissen, die net onder de wettelijke minimummaat van 35 cm. bleven en na uitzetting in het viswater dus niet door vissers mee mochten worden genomen).

Eigenlijk verliep het gehele proces exact hetzelfde als de ikeage in Japan. De nadruk bij het afvissen van de mudponds ligt ook in de maand oktober.

Natuurlijk spelen hier economische factoren een rol. En kan je ook de biologische klok van een karper niet verzetten. Net als in Japan werden op de vijvercomplexen van de OVB de drooggelegde vijvers beploegd en bemest in het voorjaar, begon de kweek van karper in mei, diende de zomer als groeiperiode voor het uitgezette broed en werd de oogst, zoals gezegd, in het najaar gerealiseerd. Vanaf eind september tot soms diep in november werden de karpertjes in de viswateren van de hengelsportverenigingen uitgezet.

Maar er was nog een belangrijke reden waarom die karpertjes in het najaar werden uitgezet. De kans op ziekten en sterfgevallen was veel kleiner, zo benadrukte een visbioloog. Dat heeft te maken met een verlaagde bacterie- en parasietendruk in het al wat kouder geworden water; met de acclimatisering van de uitgezette vissen aan hun nieuwe omgeving die in kouder water beter verloopt en het feit dat alle vissen na de zomerperiode volgevreten zijn en in topconditie verkeren en dus tegen een stootje kunnen.

Nieuwe koi in de vijver

Sommige koiliefhebbers denken dat het water in oktober te koud is om een nieuwe vis te introduceren. Als het matchen van de watertemperatuur en de waterchemie terdege gebeurt en we niet over extreem lage watertemperaturen spreken, is het tegendeel echter waar.

De slechtste tijd om een nieuwe vis te introduceren, is hartje zomer als de watertemperaturen in de twintig graden lopen. De bacteriedruk in de vijver is hoog, parasieten zijn actief en liggen constant op de loer en de minste beschadiging van de koi ten aanzien van de vinnen, de slijmlaag of de schubben, kan een rampzalige ontwikkeling van ziekten en blessures betekenen.

De op één na slechtste tijd is het vroege voorjaar, zo tot half mei. In onverwarmde vijvers moeten de vissen na de lange winterperiode nog op krachten komen en functioneert de vijver nog matig. Immers, de nitrificerende bacteriën zijn nog niet voldoende aangegroeid en de risico’s op ammoniak- en nitrietvorming zijn levensgroot. Bovendien dragen de vrouwtjes eieren en zijn daarom extra kwetsbaar.

Het vervelende is dat gereserveerde koi vaak eerder bij de dealer weg moeten, meestal reeds in maart of april.

Een wat betere periode is eind mei en de loop van juni, als het water boven de 16 graden is gekomen. De filter raakt ingedraaid en het immuunsysteem van de koi komt op dikte. Weliswaar zijn er nog risico’s verbonden aan de introductie van nieuwe koi in uw vijver (die zijn er trouwens altijd), maar de vissen hebben sowieso meer weerstand en gaan een vijver in die in waterkwaliteit steeds maar toeneemt.

Normaliter de beste periode dus: september/oktober/begin november, dankzij een volop ingedraaide en gerijpte vijver, vissen in topconditie en boordevol weerstand en een verlaagde bacterie- en parasietendruk. Naast het gegeven dat de nieuwe vis nu langzaam kan wennen.

Rini Groothuis