Probites, mijn voer van nu en toen

Probites, mijn voer van nu en toen

• Bompa Borgmans
• Nog geen reactie
• 24 Jan 2018

Dit artikel is al lang geleden verschenen en geschreven door Rini Groothuis, toen nog bezieler bij Interkoi. Toch is het leuk om het nog eens te publiceren, het blijft plezierig lezen, maar het is vooral de essentie van het verhaal dat belangrijk is.

Het voer dat we aan onze koi geven, is al jarenlang een onderwerp van veel discussie. Iedereen heeft daar zo zijn eigen mening over. De een vindt merk X vanwege het hoge eiwitgehalte geweldig en de ander prefereert merk Y omdat het ‘t water weinig vervuilt. Maar wat denkt onze koi er zelf van?

Luiwammes

De vraag die zich opdringt, is: wat heeft een luiwammes als een karper nu nodig. Hij is een omnivoor (eet dus alles), maar hij is geen dier dat dikwijls hoge inspanningen verricht.

Hij is meer een stayer dan een sprinter. Sprinters, zoals zalm, hebben rood vlees, maar het spierweefsel van een karper is licht roze tot wit (de wilde karper uitgezonderd).

In principe komt het vrije leventje van een karper neer op rusten, een beetje foerageren, weer rusten, weer wat zoeken naar eten, weer veel rusten enz. Een of twee keer per jaar een inspanning bij een seksorgie en dat is het wel. Als koudbloedig dier bepaalt de watertemperatuur grotendeels zijn activiteit en omdat we hier nu eenmaal geen subtropisch klimaat hebben, draait de dagelijkse draaimolen bij een volwassen karper zo’n beetje in slowmotion.

Als karpervisser heb ik ze vaak zien liggen, op windstille, bloedhete dagen, onder de bladeren van waterlelies of zonnebadend aan het wateroppervlak. En er was bij die vissen geen beweging in te krijgen. Pas als de zon als een vuurrode tomaat naar de horizon zakte of een licht briesje de waterspiegel deed rimpelen, kwamen de luiwammesen op gang en kon je er serieus werk van maken om er eentje te vangen.

Analyse

De pellets die we onze koi voeren, dienen uit een aantal noodzakelijke ingrediënten te bestaan. Deze moeten onze paradepaardjes alle groeimogelijkheden verschaffen, hun immuunsysteem op zijn top brengen, hun algehele conditie op hoog niveau doen belanden en een snelle genezing van wonden e.d. doen realiseren. Dat er een deugdelijke analyse op de verpakking van ons koivoer staat, is een vereiste. Zonder meer.

Maar wat zien we dan?

In de eerste plaats het eiwitgehalte. Eiwitten vormen de noodzakelijke bestanddelen voor de opbouw van lichaamscellen. Ze worden gevormd door ketens aminozuren.

Koi heeft tien essentiële aminozuren nodig. De biologische voedingswaarde wordt er door gevormd. Derivaten van melk, zoals lactalbumine, caseine en sodium caseinaat, zijn bijvoorbeeld hoogwaardige stoffen en bevatten die bewuste tien aminozuren. Het eiwitpercentage is hoog en varieert van 70 tot 90%.

Tarwegluten, aan de andere kant, heeft ook een eiwitpercentage van 90%, maar de biologische voedingswaarde is veel lager vanwege het ontbreken van een aantal essentiële aminozuren. Dat spul kan dan ook slechter verteerd worden.

Vis, garnalen en dergelijke, hebben hoge eiwitgehaltes, afhankelijk van de kwaliteit van de geoogste vis. De percentages variëren tussen 50 en 65% eiwitten. Ze bevatten alle essentiële aminozuren die koi nodig heeft.

Een eiwitpercentage alleen zegt dus in feite niets, als er niet bij staat welke voedingstoffen er hiertoe gebruikt zijn. Het gaat om de biologische voedingswaarde. Eiwitten dienen dus als bouwstof, maar een surplus kan omgezet worden in energie.

Koolhydraten dienen louter als brandstof, als energie. Een surplus wordt omgezet tot vet. Dus eigenlijk heeft onze koi daar niet veel van nodig. Dat geldt eveneens voor vetten en oliën, die overigens betere brandstofleveranciers zijn dan koolhydraten. Ze worden benut voor de goede werking van het metabolisme.

Vetten moeten altijd een koude oorsprong hebben, dus van koudbloedige dieren of van plantaardige bron. Vetten van warmbloedige dieren bevatten slechte vetzuren en leveren bij een koudbloedig dier, juist ja, stollingseffecten op. Tenslotte: mineralen, vitaminen, spoorelementen ondersteunen met name de stofwisseling in het lichaam van onze koi.

Natuurlijk dieet

Koi is een mooie, maar zwakke afstammeling van de karper (cyprinus carpio). De fysiologische eigenschappen zijn niettemin dezelfde. Brengt ons weer bij de vraag: wat heeft een karper (of koi) nu nodig? Wat kan ons een betere vingerwijzing geven, dan de natuur zelf?

Als we ons focussen op het natuurlijke dieet van de karper, dan zien we als hoofdgerecht vooral eiwitrijke kost op het menu staan. Met name muggenlarven (rood en wit), tubifex. In gedroogde staat bestaan deze larfjes uit zo’n 70% aan eiwitten met een hoge, biologische voedingswaarde.

Ook algen, mosselen, zoetwaterkreeftjes, garnaaltjes e.d. zijn een welkome gang in het diner van de karper.

Hoogwaardige kost dus, veel eiwitten opgebouwd uit tenminste de tien essentiële aminozuren. Monsterkarpers tot meer dan 30 kilo en lengten tot ver boven de meter bewonen het Franse bergmeer Cassien. Die reuzen waren zo groot gegroeid, omdat ze bijna uitsluitend eiwitrijke zoetwaterkreeften op hun menu hadden staan. Die kwamen daar in grote massa’s voor.

Alleszins zou je de conclusie kunnen trekken dat de karper (dus ook onze koi) een dieet met een behoorlijk hoog eiwitpercentage (goede eiwitten) nodig heeft om een optimale gezondheid aan te houden en om flink te kunnen groeien. Dat is frappant omdat het dier, zoals gezegd, in potentie een luiwammes van de eerste orde is. Geen sprinter, maar een stayer. Geen rood spierweefsel, maar roze of wittig. Hoe zit dat dan?

Onderzoekingen van Japanse origine hebben aangetoond, dat karper een minimum van 40% eiwit met de tien essentiële aminozuren nodig heeft om optimaal te kunnen groeien en te leven. Voor jonge karper is dat percentage hoger (groeien meer en harder); voor volwassen en oudere exemplaren wat lager. Kwaliteitsarm voer met een laag eiwitgehalte of te weinig goede eiwitten, vitaminen e.d. zal de groei beperken en de gezondheid aantasten.

Probites

Ik kwam Mike van Zijl, directeur van Nedkoi, een paar jaar geleden tegen op de show in Arcen. Hij introduceerde toen zijn “Bites” en beiden karpervissers van oorsprong, ontspon zich tussen hem en mij een lange en boeiende discussie over het optimale voer voor koi.

Nu moet ik zeggen: ik meen van mezelf veel verstand te hebben van karpervoer. Dat is wellicht een boude uitspraak en het moge arrogant klinken, maar het is wel waar. Vroeger bracht een fabrikant mijn eigen karpervoer op de markt, inclusief smaak- en geurstoffen en aan die samenwerking heb ik de nodige kennis overgehouden.

Aan de kennis van Mike valt sowieso niet te twijfelen. Hij is er volledig in thuis. Daar bovenop heeft hij een filosofie: hij gaat er vanuit dat onze koi het beste in een blakende gezondheid en top conditie geraakt door het eten van concentraties van stoffen, die opgebouwd zijn uit lichaamseigen eiwitten.

Dat kan het beste worden bereikt via eiwitten met een hoge biologische waarde (essentiële aminozuren!), die uit de oceanen en meren komen. Dit type eiwit komt het beste overeen met de eiwitten waaruit een koi zelf is opgebouwd. De aanmaak van spierweefsel vindt sneller en gemakkelijker plaats. Verder is zijn filosofie over koolhydraten uniek. Langzaam werkend en met weinig glucose (suiker) om vervetting te voorkomen. Vaak een onderschat element in de opbouw van voer.

Het is vooral die filosofie, die terug te vinden is in de “Bites” die Mike op de markt brengt en waarin het onderscheid ligt ten opzichte van andere merken.

Ervaringen

De filosofie van Mike sprak mij meteen aan en wel zodanig, dat ik het jaar daarop uitsluitend mijn koi gevoerd heb met zijn “Bites”. Je moet dat echt een jaar lang doen om een goede perceptie te krijgen van de kwaliteiten van een voer.

Waar let je dan o.a. op? Natuurlijk eerst: lusten ze het wel? Nou, met graagte, van begin af aan. De pellets hebben een open structuur, zijn aantrekkelijk, maar vallen niet snel uiteen. Maar dat laatste maak je niet mee, want de koi laat het niet toe dat de pellets lang op het wateroppervlak drijven. Althans zeker die gulzige van mij toch niet !

Vervolgens: de ontlasting. Deze vormt zich in mooie, dunne, vaste slierten, die compact wegspoelen in de bodemdrains. De biologische waarde van het voer is uitzonderlijk hoog en de totale eiwitbenutting zorgt niet alleen voor het welzijn van de koi, maar maakt ook dat het water niet vervuild of ernstig kleurt.

Het belangrijkste: levendige koi, na het zomerseizoen breed van rug, dik in de nek, compact van bouw en blakend van gezondheid, terug te zien in een glimmende huid en sprankelende kleuren. Natuurlijk alleen bereikbaar bij goede watercondities e.d., want voer kan het niet alleen.

Rini Groothuis

Tenslotte.

Interkoi voert nu zo’n 11 jaar met Probites en is altijd trouw gebleven aan dit merk. Tussendoor werd er geëxperimenteerd met andere voersoorten, maar geen enkel ander voer functioneerde naar behoren. Telkens was ik blij om terug te vallen op Probites.

Als je de laatste jaren de koimarkt bekijkt met een overstelping aan koivoer dat door iedereen zomaar verkocht wordt, dat je makkelijk kan laten produceren door een bedrijf dat voer produceert en voorziet van je eigen etiket, dan mis je de essentie en dat is de kwaliteit die ondersteunt wordt door ervaring.

Het is niet aan mij om te beweren dat andere voersoorten niet goed zijn ! Het is aan mij om te beweren dat ik al 11 jaar met voldoening probites voer en dat mijn koi mogen gezien worden. Moet of kan je nog meer bewijzen ? Het overige laat ik aan de commercie over….

Bovendien is de verkoop van Probites voer een middel om extra inkomen te verdienen en alzo de hobby op een zo hoog mogelijk niveau te blijven houden, dit moet ik niet onder stoelen of banken steken.

Er zijn weinig bedrijven die enkel door de verkoop van koi alleen hun hoofd boven water kunnen houden, ik denk dat ik bijna één van de enige ben die dit kan, en dan nog met heel veel toegevingen, alhoewel men denkt dat alles goud is wat blinkt.

Koop je Probites, dan ondersteun je ook Interkoi. Jij beslist zelf of je dit nodig acht of niet ! Maar ik ben blij dat ik op deze manier een bijkomende inkomstenbron kan aanboren.

En denk eraan: het is voer van bij ons...

Interkoi