Beluchting en waterverplaatsing

Beluchting en waterverplaatsing

Zuurstof is de belangrijkste component van water. Zonder zuurstof geen leven. Het is essentieel voor de ademhaling van onze vissen (maar ook waterplanten) en de verbranding van voedsel. Het bepaalt het volledige spectrum van de gezondheid van onze koi: de vitaliteit, de groei, de immuniteit, de waterkwaliteit, ga zo maar door.

Bij goed vijvermanagement is beluchting dan ook een onderdeel om niet te veronachtzamen.

En schieten we hierin tekort, dan is het gevolg niet zelden een slecht functionerende vijver, kwijnende vissen of zelfs vissterfte.

Zuurstof

Lucht bevat 20% zuurstof. In tegenstelling tot wat velen denken, is het relatief moeilijk oplosbaar in water. Afhankelijk van de temperatuur zit er tot 30 keer zo weinig zuurstof in water dan in lucht. Koud water kan meer zuurstof bevatten dan warm water. Bij 10 graden is dat maximaal 11 mg/l. en bij 20 graden maximaal 9 mg/l.

In het algemeen wordt aangenomen dat een zuurstofverzadiging van 60% alleszins acceptabel is voor het welzijn van koi.. Dit zou dat uitkomen op een zuurstofgehalte van 6,5 mg/l. bij 10 graden en 5,5 mg/l. bij 20 graden. Instanties binnen de aquacultuur bevelen echter een richtwaarde aan van 8 mg/l.

Is dat voor ons acceptabel?

Ik denk het niet. Wij koiliefhebbers willen alleen de allerbeste leefomstandigheden voor onze oogappeltjes. Wetende hoe belangrijk zuurstof is, kunnen en mogen we niet anders dan streven naar een volledige, dus 100% zuurstofverzadiging van ons vijverwater. Dan pas halen we ook het maximale uit de potentie en plezier van onze koi en omzeilen we kritische situaties van dreigend zuurstoftekort.

Diffusie

Diffusie is het proces waarbij zuurstof oplost in water. Dat gebeurt op de scheidslijn tussen lucht en water. De belangrijkste is het wateroppervlak. Hoe meer het wateroppervlak golft – bijvoorbeeld door de wind – hoe meer zuurstof in het water wordt opgelost door de grotere opnamecapaciteit (oppervlakvergroting) van het water. Hier volgt al uit dat beluchting en waterbeweging hand in hand gaan… De één versterkt de ander.

Onderwaterplanten, voor zover aanwezig in uw koivijver of als aparte plantenbak, en algen, zijn enerzijds forse zuurstofleveranciers en anderzijds ook grote zuurstofconsumenten. Dat proces heet fotosynthese. Zonlicht maakt hier het verschil. Overdag nemen planten CO2 uit het water op, produceren ze zuurstof (vaak zijn er kleine luchtbelletjes te zien op de bladeren) en geven dat aan het water af. ’s Nachts daarentegen vindt het omgekeerde proces plaats en nemen de waterplanten zuurstof op en geven CO2 af. Dat is een van de redenen waarom de ph-waarde ’s nachts daalt (CO2 = verzuring) en overdag oploopt (CO2-verwijdering).

Ik hoef u nu al niet meer te vertellen hoe belangrijk het is om vooral ’s nachts en zeker ’s ochtends in alle vroegte het water te beluchten. Een uur voor zonsopgang bereikt het water de hoogste CO2 waarde en de laagste zuurstofwaarde. Dan ook is de ph-waarde het laagst. Een overdaad aan waterplanten en/of algen kan daarbij absoluut tot kritische zuurstofwaarden leiden.

Extra zuurstof gewenst

Extra beluchting is ook van belang als u het water van zout heeft voorzien. Zout water kan minder zuurstof bevatten dan zoet water, afhankelijk van het zoutpercentage dat u heeft toegevoegd.

Hoewel ik zelf alleen bij hoogste uitzondering medicamenten in mijn vijver gebruik, kan dat soms nodig zijn; bij behandeling van witte stip bijvoorbeeld. Bedenk dat de meeste medicijnen (giffen) zoals formaline en malachiet groen, forse hoeveelheden zuurstof aan het water onttrekken.

Bedenk ook dat atmosferische storingen, zoals onweer, door de luchtdrukdalingen enorme hoeveelheden zuurstof aan uw vijverwater onttrekken. Dat is de reden dat nog zo vaak vissen op hun rug drijven na een onweer en een plensbui!

Grote koi heeft een relatief veel grotere zuurstofbehoefte dan kleine koi. Het zijn ook meestal de grootste koi die het eerste sneuvelen bij zuurstofgebrek. Per kilo lichaamsgewicht verbruikt een koi al gauw 100 tot 250 mg zuurstof bij 20 graden en meer, afhankelijk van zijn temperatuur, zijn activiteit en zijn eettempo. Bij een vis van 70 cm. is dat al gauw 0,5 tot 1 gram zuurstof. En logisch: hoe meer koi, hoe meer zuurstofconsumptie, hoe meer beluchting is gewenst. Koivijvers met overpopulatie liggen wat dat betreft in een kritische zone.

Niet alleen de koi in uw vijver verbruiken zuurstof. De meeste organismen die processen in het vijverwater op gang houden, benutten zuurstof. Grootafnemers hierin zijn de nitrificerende bacteriën, zoals Nitrosomas en Nitrobacter die de stikstofkringloop in stand houden. Maar vergeet ook niet de rottingsprocessen, die continu in uw vijver gaande zijn. Afbraak van organisch materiaal, zoals bladeren, uitwerpselen en algen, kost heel veel zuurstof.

Bottom drain, zuurstofstenen, venturis en fonteinen

Wellicht de beste manier om ons vijverwater met zuurstof te verrijken, is pure zuurstof toevoegen. Dit is echter een kostbaar verhaal en alleen voor de grote kwekerijen weggelegd, vandaar dat we het voor dit onderwerp hierbij maar laten….

De meest gangbare manier is de bottom drain met luchtverdeler. We hebben ze vrijwel allemaal en ze zijn ons allemaal aanbevolen door de dealer of wie dan ook. Vol trots kijken we naar de bulk luchtbellen, die ons vijveroppervlak van een bult voorziet. Ja, ja, dat werkt wel, denken we. Nou, daar heb ik wat kanttekeningen bij.

Het rendement van zo’n bottom drain met rubber luchtkoepel is qua zuurstofverrijking vrij beperkt. Datzelfde geldt voor zuurstofsteentjes, fonteinen en in mindere mate venturis en dergelijke. Je hebt er veel van nodig met krachtige aandrijvingen om het een beetje te laten werken.

Afhankelijk van de kracht van de lucht/waterpomp en de veroorzaakte waterbeweging is het rendement slechts 2 tot 5%! Dat wil zeggen dat minimaal 95% van de ingebrachte lucht weer terug in de atmosfeer klapt. Een extra handicap is dat de luchtbellen veelal te groot zijn. Het is een wetmatigheid dat hoe kleiner de belletjes zijn, hoe beter de zuurstofopname is.

Een positieve eigenschap van de bottom drain met luchtkoepel is de waterbeweging die hij teweeg brengt. Hij doet dat in een fonteinachtige curve en voert daarmee het zweefvuil in het water af; eerst omhoog en dan met een curve naar beneden, richting bottom drain. Bovendien jaagt hij zo ook CO2 uit het water, dat overigens veel gemakkelijker in water oplost dan zuurstof.

Schoepenrad

Wat is dan de beste beluchter? Dat is het drijvende schoepenrad. We kennen allemaal de situaties van zuurstoftekorten in vijvers, plassen e.d., na een hittegolf en een onweer of door lozing van afvalwater. Vissterften, dode eenden, blauwwier en de reuk van methaangas markeren vaak die situaties. De brandweer spuit dan soms met brandslangen vers water in die waterpartijen, maar heel vaak wordt ook een drijvend schoepenrad geplaatst. Gek hé, maar je ziet ze nooit met zuurstofsteentjes!

Het drijvende schoepenrad wordt meestal ingezet in acute situaties van zuurstofgebrek. Het is het meest effectieve beluchtingsapparaat en op veel viskwekerijen (kijk maar naar Momotaro’s grote buitenvijvers) zorgen ze continu voor een immense beluchting. Er kleeft een nadeel aan: ze zijn niet zo geschikt voor onze relatief kleine vijvers.

Waterval, Bakki Shower, Aerator

Wat is dan de op een na beste beluchter? Tenminste voor onze doeleinden. Dat is de waterval. En hoe hoger hij valt, hoe meer beluchting. En hoe meer water er valt, hoe effectiever hij is..

Waarom? De waterval zorgt niet alleen voor zuurstofopname door het contact met de lucht tijdens zijn val, hij zorgt ook voor veel waterturbulentie en een niet te onderschatten waterverplaatsing. In de waterverplaatsing ligt het geheim van zuurstofverrijking. Hoe langer de contacttijd van de luchtbel met het water, doordat hij meegevoerd wordt met de stroming, hoe beter de beluchting.

In het kielzog van de waterval geldt de snel doorstromende bakki shower (vergelijkbaar met de waterval, maar het water valt hier in etappes omlaag) als een eveneens uitmuntende beluchter (en ontgasser). Dat geldt tevens voor de aerator. Dat is in principe een buis met T-stuk en een motor erop, die grote hoeveelheden water opzuigt en terugstort in de vijver. Je ziet ze op alle koikwekerijen in Japan.

Nou, dit was wat je noemt een ‘luchtig’ stukje.

Rini Groothuis

Laat Een Reactie Achter

Nog geen reactie

Openingsuren

Zaterdag: Van 11.00 tot 14.00 uur.
Wil je later op zaterdag komen, maak dan even een afspraak
Zondag: Van 10.00 tot 12.00 uur, of nadien op afspraak.

Overige dagen: op afspraak.
GSM: +32 (0)478 36 74 74

inlove funny surprised sad angry thumbsup yesimage/svg+xml noimage/svg+xml