Verwarmen of niet verwarmen ?

Verwarmen of niet verwarmen ?

• Bompa Borgmans
• 2 reacties
• 25 Sep 2020

Is that a question? Karper staat immers bekend als een robuuste vissoort die niet alleen tegen een stootje kan, maar ook barre kou goed kan verdragen. Waarom dan onze vijvers verwarmen? Onze koi in de watten leggen? Zullen we de vijvers een bontjas geven of niet ?

Het verwarmingssysteem bij interkoi even uitgelegd.

Toen ik begon met de professionele opstart van de binnen-en buitenvijvers, besefte ik dat het op temperatuur houden bij de opvang van koi belangrijk is. Niet als ze al een jaar of meer in onze contreien rondzwemmen, maar wel het eerste jaar na opvang vanuit Japan. Tenminste dat is mijn ervaring, gebaseerd op know how.

Ik werd rond 2007 al geconfronteerd met het begrip warmtepomp, maar kon het systeem niet begrijpen, ik was er niet slim genoeg voor. Dan maar verder studeren hoe het in godsnaam mogelijk was om van water uit de grond, warm water te maken. Ik heb er lang over gedaan om het systeem te begrijpen, en eindelijk werd het mij duidelijk. Toen ze me zeiden dat ik het moest bekijken als een omgekeerde koelkast, begon het licht te schijnen.

Het was een kostelijke ingreep, maar waar ik de vruchten nu nog altijd van pluk. Mijn systeem dat een verbruik van 3 KW heeft, geeft een rendement van 24 KW en is geschikt om ongeveer 100 kuub, waarvan 60 kuub buiten op temperatuur te houden zoals ik het wens. Wel stap ik af van het idee extra verwarmen in de winter.

Mijn politiek is vooral gericht op het constant houden van de temperatuur tijdens hun verblijf. In de zomer heb ik graag 1 vijver van 40 kuub op een constante van 23°, terwijl ik in de winter, zowel binnen als buiten 18° eervol hanteer. Ik distancieer mij min of meer om de koi geforceerd te laten groeien. Maar dit is een persoonlijke keuze. 

De 4 vijvers, samen ongeveer 110 kuub die niet op temperatuur kunnen gehouden worden, worden door mij voorzien van een overkapping om toch zoveel mogeljik constante temperatuur te houden, maar vooral om de rust aan de koi te geven tijdens de winter,! 

Heb ik de goede formule te pakken ? Geen idee, ik doe wat ik denk dat goed is. Ik zeg altijd, onze kracht is onze eigenwijsheid en de opgebouwde kennis die ik deel met Ben, mijn toeverlaat. Ik wil mijn koi buiten en niet teveel in de watjes gelegd, maar wel goed ondersteunt met alles wat wij door de jaren aan kennis opgebouwd hebben, en geloof me, dat loont ! Tenslotte publiceer ik nog een verhaal dat geschreven werd door onze vriend Rini Groothuis, dat al stamt van 2007, maar nog altijd prachtig is om te lezen. Voer voor de koikichi !

Watjes

Vaak heb ik ze zien liggen, jaren terug, toen winters nog echte winters waren, als vastgeankerde duikboten, stijf tegen de bodem onder het dikke, spiegelende ijs. In de bleke winterzon, die als een zwakke zaklamp door het glazen ijsdak trachtte te priemen, kon je met een geconcentreerd karpervissersoog de roerloze, donkere gedaanten in het nauwelijks een meter diepe water van de bevroren sloten en tochten ontdekken.

Als je niet beter wist, zou je eigenlijk geen cent voor de overlevingskansen van die schub- en spiegelkarpers geven. Als je niet beter wist !. Maar we wisten wel beter, want al die karpers overleefden de meest strenge winters.

Ze bewogen niet, er zat nauwelijks beweging in de kieuwdeksels, ze verbruikten geen calorie aan energie en leken als het ware in coma te zijn geraakt. Zolang het zuurstofgehalte in het ijskoude water niet te laag zou worden, bleven die vissen in een vorstelijke conditie. En zodra de voorjaarszon het water begon op te warmen, kwamen die dikke lijven weer in beweging, op zoek naar hun fourageerplekken of naar de paaiplaatsen.

Hoe zit dat dan met onze koi?

Waarom onze vijvers ‘winterhard’ maken? Waarom een afdekking erop? Waarom een verwarming aanleggen? Koi zijn toch ook karpers en stammen toch af van Cyprinus Carpio, de soort die in de ijskoude Amur-rivier zijn weg zocht?! Helemaal correct. Alleen..koi zijn watjes...

Inteelt

Generatie na generatie worden koi gekweekt op kleur, bouw, variant en tekening. Pure inteelt, ook al willen kwekers ons anders doen geloven. Ok, af en toe wordt er een magoi door de bloedlijn heen gehusseld, maar het resultaat verandert niet veel: hele mooie, maar ook hele zwakke, kwetsbare, doorgekweekte vissen.

Vissen die het in afweer, ziektebestendigheid en parasietenweerbaarheid verre afleggen tegen hun wilde(re) broeders en zusters. Vissen die het moeilijk krijgen in koud water. Moeilijkheden die vaak eerst in het voorjaar aan het licht komen, waarbij vele koi zo zwak zijn dat parasieten en aeromonas bacteriën op een niet eens zo verraderlijke manier kunnen toeslaan. Medicijnen, allerlei gifmedicamenten en spuiten vol met Baytril, Marbocyl of Amukin moeten de zaak redden.

Dus die koi in onze vijver toch maar op een goede manier door de winter heen loodsen?

Jawel ! en er is nog een reden dat hier een rol speelt. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik kan het nu eenmaal niet aanzien dat mijn vissen ijskoud op de vijverbodem liggen te verkleumen. Ach ja, wat dat betreft ben ik ook een watje.

Vijverbedekking.

Ik fronste mijn wenkbrauwen, om niet ze zeggen, ik krabde me eens serieus achter mijn oren. Door alle drukte bij Interkoi was ik er nog niet aan toegekomen om de polycarbonaat-platen over mijn vijver te leggen. Bijgevolg was de watertemperatuur gezakt naar 6,3 graden en dat was toch wel erg laag. Je zult er maar in liggen. Brrrr….

Enkele koi lagen al wat gekanteld op de bodem, ze hadden het verrekte moeilijk. Ze hadden nog nooit in water beneden de 20 graden vertoeft. Alsof je naakt op Antartica geplaatst wordt! Ze hadden het niet breed: een duidelijk verwijtende blik, toen ik mijn neus over de vijverrand stak, was mijn deel. Althans zo leek het toch.

Elk jaar leg ik, zodra de eerste nachtvorsten in onze Lage Landen hun intrede doen, polycarbonaat-platen over de vijver. De platen zijn twee luchtkamers dik, 90 cm. breed en liggen op aluminium profielen met rubber inlay en afdichting. De platen zijn elk aan weerszijden zo’n halve meter langer dan de vijver breed is. Ze steken er dus ruim overheen.

Nadat ik de vijver bedekt heb, plaats ik op de uiteinden van de platen, zware stenen of rotsen, zodanig dat de platen in het midden opbollen. Zo stroomt regenwater er gemakkelijk vanaf en gaan ze niet doorhangen. Tenslotte stop ik de spleten tussen de platen en de vijverrand af met bubbeltjesfolie, om geen koude wind toe te laten.

Aldus kan ik mijn 32 kuubs vijver redelijk op temperatuur houden. Afkoeling gaat heel traag, mede omdat al het pijpwerk in de grond ook geïsoleerd is. De beide laatste winters schommelde de temperatuur van het water tussen 8 en 11 graden, zonder bijverwarming. En da’s mooi.

(Bij)verwarming

Begin dit jaar heb ik mijn laatste vortexen opgeruimd. Er stonden er vier in de garage: eentje met blauwe matten, eentje met kaldness, eentje met schuimpatroon en eentje, de eerste, met 25 meter Wiku pijp opgekruld in het water. Die Wiku pijp is een min of meer flexibele koperen pijp van 15 mm. dik met kunststof coating. Die pijp was aangesloten op de radiator in mijn garage en zo kon ik het water bijverwarmen. Maar alleen als de CV brandde.

De vortexen heb ik vervangen door de originele bakki Showers met Bacteria House. Inderdaad, mijn portemonnee is nog plat ! Maar afgelopen week liep ik toch tegen een probleem aan: hoe nu bijverwarmen? Ik had immers geen vortex meer om de Wiku pijp in te leggen en met een Bakki Shower ging dat niet.

Vriend Roland heeft volgens mij een technische knobbel. Als hij niet zijn vissen zit te voeren of niet voor zijn megascherm naar een dvd zit te loensen, krijgt hij wel eens een idee. Soms zelfs een briljant idee! En zowaar ook nu ! De oplossing was even simpel als briljant. We maken een warmtewisselaar !

Twintig meter flexibele pijp werd rond een pvc-pijp van 90 mm. doorsnee gekruld, tot een spiraal ontstond van 1,30 meter lengte. De spiraal werd van de 90 mm. pijp ontdaan en gestopt in een pvc-pijp van 160 mm. doosnede. Een T-stuk eraan, waaruit beide uiteinden van de spiraal staken, en vervolgens twee verloopstukken eraan gekoppeld. Het geheel werd vanmorgen (20 november) gemonteerd in de afvoerpijp van een van de bakki’s.

Tenslotte werd de verwarmingspijp vanaf de radiator doorgetrokken tot aan de warmtewisselaar en vastgekoppeld via twee kranen. De test was bemoedigend. Er gaat zo’n elf kuub water per uur door de afvoerpijp vanaf de bakki naar de vijver. Watermeting: 6,6 graden. Vervolgens de CV aan en de temperatuur na de warmtewisselaar in de afvoerpijp was opgelopen tot 7,3 graden. Een opwarming dus van 0,7 graden. Laat dat een poosje draaien en de vijver komt weer op temperatuur.

Moraal

Opmerkelijke metamorfose in de vijver: een paar minuten nadat de CV staat de branden en de warmtewisselaar zijn werk doet, komen de vissen in beweging. Gezamenlijk zwemmen ze rond de toevoer van de bakki afvoerpijp. Voor het eerst in de week dat ze zich verroeren.

Het zijn en blijven verwende dames. Koukleumen !

Moraal van het verhaal ? Controle over de vijver ! Nog niet helemaal optimaal, maar ja, in deze tijd van energiebezuiniging, stookkosten en dergelijke, twijfel ik nog over de aanleg van een aparte ketel. Dan heb je volledige controle. Niet om de vijver de gehele winter te verwarmen, maar eerder om het water langer op temperatuur te houden in de herfst en snel op te warmen in de lente.

Kosten ?

ik hoor toch al gauw een paar honderd euro per maand om het water op 15 graden te houden. Nog eens over nadenken…

PS. Een vraagje: hoe gaan uw koi de winter in? En wat kost dat u ?

Meer afbeeldingen