De magie van sumi, het zwarte mysterie van de koi

Bompa Borgmans
1 reactie
09 Oct 2025
553

Er zijn weinig dingen in de koiwereld die zoveel mystiek uitstralen als sumi, het diepzwarte pigment dat als een sluier van elegantie over het patroon van een koi kan vallen. Sumi is levend, veranderlijk en onvoorspelbaar; het laat zich niet dwingen, maar openbaart zich wanneer de koi er klaar voor is.

Wie ooit een jonge Showa of Sanke heeft aangekocht met slechts vage schaduwen van zwart op het lichaam, weet hoe spannend het is om de evolutie van sumi te volgen. In het begin is het vaak een raadsel: komt het op, blijft het weg, of zal het zich in volle kracht tonen?

De natuur van sumi
Sumi wordt gevormd door melanoforen, pigmentcellen die diep in de huidlagen liggen. Ze reageren op allerlei invloeden: genetica, voeding, watertemperatuur, pH, en zelfs de hoeveelheid zonlicht. De kwaliteit van het sumi, of het nu diepzwart, melkachtig, of mat van kleur is, zegt veel over de bloedlijn van de koi.

Bij Momotaro, Sakai en Dainichi wordt veel aandacht besteed aan de genetische kracht van sumi. Je ziet daar vaak een inktachtig zwart dat bijna boven de huid lijkt te liggen, met een glans alsof het vloeibaar is. Dat is het ultieme sumi: krachtig, zacht en vol diepte.

De reis van het zwarte pigment
Sumi ontwikkelt zich zelden lineair. Het kan jaren duren voor het zijn ware gezicht toont. Een koi die als tosai slechts enkele grijze vlekken vertoont, kan als sansai plots openbloeien met volle zwarte patronen. Soms verdwijnt het zelfs tijdelijk, een fenomeen dat men “onderhuids sumi” noemt, om later met hernieuwde intensiteit terug te keren.

Ervaren kwekers kijken niet alleen naar wat zichtbaar is, maar vooral naar wat verborgen ligt. Een lichte schaduw op de juiste plaats, een doffe ondertoon op het hi of shiroji, dat zijn de hints die verraden waar sumi zich zal vormen.

De balans van kleur
Wat sumi zo fascinerend maakt, is de manier waarop het het patroon van de koi in evenwicht brengt. Bij een Showa vormt het de ruggengraat van de schoonheid: het omhelst het rode hi en het witte shiroji, en creëert contrast en diepte. Bij een Sanke speelt sumi een subtielere rol, als een schilder die met enkele penseelstreken zijn werk vervolmaakt.

Een goed ontwikkeld sumi versterkt het hele lichaam: het benadrukt de huidkwaliteit, het laat het wit zuiverder lijken en het rood dieper gloeien. Zonder sumi zou een Showa slechts een Kohaku zijn met een zwart geheim dat nooit werd onthuld.

De les van het wachten
Het ontwikkelen van sumi leert de hobbyist geduld. Het dwingt je om niet enkel te kijken, maar te zien. Om te vertrouwen op de natuur, de bloedlijn, en je eigen gevoel. Elke dag aan de vijver is een les in verwachting, want sumi leeft zijn eigen ritme.

En dan, op een ochtend, kijk je in de bowl en zie je dat het gebeurd is: het zwart is doorgebroken, glanzend als natte lak, diep en zuiver. Het moment waarop sumi zich toont, is het moment waarop de koi zijn volwassen karakter onthult.

Een mooi voorbeeld is de ontwikkeling van sumi bij een Gin Rin Showa.

Deze prachtige Gin Rin Showa laat perfect zien hoe sumi zich door de jaren heen ontwikkelt. Wat begint als subtiele schaduwen, groeit uit tot diepzwart pigment dat het rode hi en het zuivere wit (shiroji) versterkt. Let ook op het schaduw sumi dat verdwijnt door tijd. Het is een fascinerend proces dat geduld, zorg en een goed oog voor kwaliteit vraagt. Sumi geeft de koi niet alleen karakter, maar maakt het patroon ook compleet, een levend kunstwerk dat blijft verrassen.

Een mooi voorbeeld van een showa bij Interkoi Ameide, showa 2411019
Deze showa werd aangekocht in november 2024 bij Tamaura. We zijn nu 6 maanden later en het is mei 2025. Het verschil is meer dan duidelijk. Onvoorspelbaar, misterieus en onbegrijpelijk hoe sumi zich kan ontwikkelen van verborgen sumi naar diep glansrijk zwart sumi.