Hanako, de rode karper

Hanako, de rode karper

• Bompa Borgmans
• Nog geen reactie
• 15 Oct 2007

There lives in our pond Hanako, a carp

Longer than two hundred years and still....

Still brightly aflame is Hanako, the red carp

Put a swimming long ago in Horeki by our forefather

A bright day after rain, a killifish crosses the way

Of the red carp coming toward me at my call.

Hanako, dear, thou eatest feed from my hand

Then fondlingly suckest thou my empty fingers

The aged carp, knowing all the family history of ours,

Deep under the limpid water has gone.

(gedicht van Dr. Komei Koshihara, mei 1966)

Mythe

Elke hobby, passie of cultuur heeft zijn eigen mythes. In de koiscene is dat ongetwijfeld de story van Hanako, de rode karper. Naar verluidt geboren in 1751 zwom deze majestueuze karper samen met vier andere karpers zijn trage rondjes in het rustige ravijnwater aan de voet van de berg Ontake. Dr. Komei Koshihara, die op het aangrenzende land woonde, ontwikkelde een bijzondere band met deze 7,5 kilo wegende en 70 cm. lange vis.

Elke morgen liep hij naar het water en riep ‘Hanako! Hanako!’ En zonder aarzeling zwom de rode karper linea recta naar hem toe, om zich door hem te laten knuffelen. Dr. Koshihara raakte bijzonder geintigreerd door de leeftijd van de vis. Volgens overlevering zou zijn grootmoeder, die de gezegende leeftijd van 93 jaar had bereikt, al over het bestaan van Hanako door haar schoonmoeder zijn verteld.

Deze vis moest wel uitzonderlijk oud zijn. Hij ving de vis en trok twee schubben en liet die microscopisch onderzoeken door Prof. Masayoshi. Na twee maanden kwam het resultaat: de karper zou na bestudering van de jaarringen op de schubben, maar liefst 215 jaar oud zijn! Ook de vier andere karpers in het ravijnwater zouden zo’n anderhalve eeuw oud zijn geweest. Maar Hanako was de oudste karper op de Japanse eilanden en werd bekend bij zowel buitenlandse als japanse koiliefhebbers. Hanako stierf op 17 juli 1977 op een leeftijd, naar men beweert, van 226 jaar.

Leeftijdsbepaling

Karpers kunnen bijzonder oud worden en dat gegeven is mooi meegenomen als we een nieuwe aanwinst in onze vijver zetten. Verdeeld over het aantal jaren dat we van een koi kunnen genieten, komt de prijs die we ervoor betaald hebben, in een veel vriendelijker perspectief te staan. Maar hoe oud kunnen ze werkelijk worden? 226 Jaar is onmogelijk. De constitutie van de vis leent zich daar niet voor. Het doet me een beetje denken aan het bijbelse verhaal van Methusalem, die ergens in de 600 jaar zou zijn geworden. Schublezingen, zoals door Prof. Masayoshi in bovengenoemd verhaal, worden vaak gehanteerd als methode om de leeftijd van een vis vast te stellen (net zoals de ringen op de dwarsdoorsnede van een boomstam). Een methode die zeker niet 100% betrouwbaar is, vanwege de lijnenpatronen op de schubben, die niets met leeftijd hebben te maken. Ook al doordat op de schubben slechts ringen worden gevormd als de vis groeit (donkere ringen ontstaan in de winter, de lichte daartussen in de zomer), maakt leeftijdsbepaling aan de hand van schublezingen erg speculatief. Een koi die het hele jaar in warm water vertoeft, mist dus deze ringen. Juiste leeftijdsbepaling vindt plaats aan de hand van gepolijste dwarsdoorsneden van de vinstralen of van de gehoorsteentjes van de karper.

Pensioentrekkende karpers

Ik heb eenmaal het voorrecht gehad te mogen vissen in Redmire Pool in Wales, het heiligdom van de karpervissersgilde. Er zit een verhaal aan dit voor karpervissers heilige water. In 1934 werden er 100 tosai uitgezet, vingerlange spiegelkarpertjes van het Galicische ras. Deze visjes werden uitermate nauwkeurig, op alle kenmerken, gedocumenteerd en gefotografeerd. De ‘personalia’ werden vastgelegd in het Redmire-logboek, zodat men bij elke vangst in staat was de karper te herkennen en zijn gewicht, lengte en groei te vergelijken alsmede de leeftijd te volgen. In 1987 maakte ik er de oevers onveilig. Ik ving zowaar een van die oude, bejaarde vissen van de eerste uitzetting in 1934. Die vis was dus ontegenzeggelijk 53 jaar oud. Van wat ik begrepen heb, heeft deze vis nog jarenlang geleefd, tot een leeftijd van ruim 60 jaar. Let wel, dit is een uitzonderlijke ouderdom voor een karper. Onderzoekingen in proefmeren hebben aangetoond dat slechts een miniem percentage van de daarin uitgezette karp de 40 jaar haalt. Het merendeel sterft tussen de 20 en 30 jaar.

Bejaarde koi

De levensduur van alle levende wezens is vastgelegd in het DNA-profiel. Grote dieren als koeien en paarden kunnen hooguit 30 tot 40 jaar worden. Het is dan wonderlijk dat een zo’n klein dier als een karper gemiddeld 25 jaar kan worden met uitschieters tot 60 jaar. Er moeten dan geen beperkende factoren een rol spelen. De koi in onze vijvers moeten beschikken over een gezond leefmilieu, goed voer krijgen, geen stress ontvangen en van een krachtige bloedlijn zijn. Dan kan de tosai in uw vijver zeker wel de 25 jaar bereiken. Naar die leeftijd toe treedt er geleidelijk aan een periode van verval op. De patronen vervallen, de kleuren worden vaag en de vis krimpt als hij zijn laatste levensjaren slijt. Mooi is zo’n koi dan al lang niet meer, maar om andere, vaak emotionele redenen, is hij in de ogen van zijn baasje nog steeds de koning(in) van de vijver.