Zo gezond als een koi?

Zo gezond als een koi?

Inderdaad, een variant op het bekende gezegde en dan met een bewust vraagteken erachter. Immers, wie als koihobbyist te maken krijgt met ziekteproblemen en bacteriële infecties bij zijn lievelingen - en wie blijft zonder? - zal zich gewis eens achter de oren krabben en op zijn minst zijn wenkbrauwen fronzen bij het lezen van deze spreuk.

Trouwens, wat maakt een koi gezond en hoe werkt dat? Hoe versterken we die gezondheid en wat moeten we nalaten om deze in gevaar te brengen? Met andere woorden: hoe verminderen we de kans op nefaste parasietenaanvallen en hoe leggen we de ontwikkeling van de zo gevreesde bacteriële infecties van aeromonas, pseudomonas en dergelijke aan banden? Hoe houden we onze koi in conditie? Een inzage en tegelijkertijd een pleidooi.

Immuunsysteem

Hoe gezond een koi is valt te relateren aan de kracht van zijn immuunsysteem. Hoe meer weerstand een koi heeft opgebouwd, des te beter hij zich fysiologisch heeft gewapend tegen ziekten, infecties en parasieten. Het bepaalt de conditie van onze koi.

Het immuunsysteem van onze koi is sterk temperatuursafhankelijk. Het mechanisme begint pas op een goede manier te functioneren vanaf 16 graden C. Hoe warmer het water, hoe efficiënter het immuunsysteem. Bij kouder water en met name als de watertemperatuur onder 16 graden daalt, begin de immuniteit in te zakken en trager te werken. Bij 10 graden functioneert het nog maar op 10%!

Daarentegen is een pathogene bacterie als de gaten veroorzakende aeromonas bij 10 graden nog zeker voor 60% alive and kicking! Sommige parasieten vertragen, maar costia en chilodinella zijn ook bij koud water nog volop in de weer.

Dat is een van de redenen waarom de temperatuursreeks van 10 tot 16 graden zo verdraaid riskant is voor onze koi: zijn weerstand is nog miniem, maar de pathogene bacteriën en een aantal parasieten zijn al volop present en actief.

Het is de beruchte voorjaarsperiode, wanneer ook nog eens de nitrificerende bacteriekolonies op gang moeten komen en waarin de waterkwaliteit onder constante druk staat.

Verdedigingslinies

Koi heeft van nature de mogelijkheid om zich te beschermen tegen ziekten en infecties. Het is een waar verdedigingssysteem waarover hij beschikt. Dat is essentieel voor zijn voortbestaan, want het vijverwater waarin hij vertoeft, is een niet geheel ongevaarlijke leefomgeving. Hij wordt er constant blootgesteld aan opportunistische parasieten en potentiële microbiële ziekteverwekkers.

Koi beschikt over een generaties lang geëvolueerd immuunsysteem, dat stabiel vastligt in het ontwikkeld genetisch materiaal, de genen. Daarnaast heeft het systeem een soort van flexibele variant, dat zich heel dynamisch aanpast aan incidenteel opduikende bedreigingen, zoals ziekteverwekkers die het systeem niet kent.

In onze mensenwereld is de griepprik daarvan een voorbeeld. Ons immuunsysteem past zich aan en verdedigt zich tegen het nieuwe griepvirus.

Nieuwe ziekteverwekkers kunnen we introduceren als we een koi aan onze vijver toevoegen. Over en weer moeten de bestaande en de nieuwe koi zich aanpassen en hun verdedigingslinie daarop inrichten. Dat gaat misschien gepaard met een kleine terugslag, maar het adaptievermogen van het immuunsysteem is groot en gewoonlijk zijn er geen verdere problemen. Anders wordt het als een besmette koi van dubieuze oorsprong geïntroduceerd wordt; niet altijd kan het immuunsysteem zich daarop instellen en dan is Leiden in last.

De eerste verdedigingslinie voor onze koi zijn de slijmhuid, die vol met antistoffen zit om parasieten en bacteriën te onderdrukken, de schubben en de huid. Wordt er een toegangspoort verschaft in die barriere, hetzij door beschadigingen of door parasieten, dan kan de ziektewekker in het lichaam binnendringen. Het is dan alle hens aan dek.

Wat gebeurt er nu? Het lichaam vraagt om een respons (stressrespons) tegen de binnengedrongen ziekteverwekker. Er wordt alarm geslagen en hormonen (adrenaline en cortisol) worden aan het bloed afgegeven.

Cortisol is een steroïde hormoon (u krijgt steroïden van uw huisarts voorgeschreven bij heftige ontstekingen) die de fysiologische respons bepaalt op bedreigingen van buitenaf.

Adrenaline is een stress hormoon en doet de bloeddruk stijgen doordat de bloedvaten vernauwen. In een verhoogde concentratie afgescheiden mobiliseert het snel energie en kracht om te kunnen vluchten of vechten.

Vervolgens gaat het immuunsysteem witte bloedcellen en antilichamen aanmaken om de ziekteverwekker het hoofd te bieden.

De bijnier is in dit opzicht een van de belangrijkste organen die te maken heeft met het immuunsysteem van de vis. Hier ligt de kern van de productie van witte bloedcellen en antilichamen, waardoor het immuunsysteem wordt aangestuurd en vorm krijgt.

Immuniteitsafbraak

Stress is de sleutel in de afbraak van het immuunsysteem. Koi worden regelmatig onderworpen aan verschillende vormen van stress die de weeerstand aantasten, zeker in een beperkte en kunstmatige omgeving als onze koivijver. Met sommige kunnen ze aanvankelijk vlot omgaan, maar naarmate de stressfactor ernstiger is en herhaaldelijk voorkomt, raakt de vis steeds meer verzwakt. Parasietenuitbraken en infecties kunnen haast niet uitblijven.

Een extra vervelend element is, dat narigheden zich dikwijls pas weken nadien openbaren. En wij ons maar afvragen waarom onze koi ineens uitstaande schubben heeft?

Stress heeft vele bronnen. De belangrijkste is een voortdurend slechte waterkwaliteit. Langdurig hoge ammoniak- en nitrietwaarden tengevolge van slechte filtratie, sterk en abrupt wisselende pH-waarden en watertemperaturen, slechte afvalstoffenafvoer, onvoldoende beluchting, enfin, maakt u het rijtje maar af.

Maar ook hoe wij omgaan met onze koi, de zorg ervoor, is een bepalende stressfactor.

Het najagen en scheppen van een vis bijvoorbeeld, waarbij de adrenaline en cortisol-concentraties in het bloed van de paniekerende vis abrupt omhoog gejaagd worden, is een frontale aanval op de efficiënte werking van het immuunsysteem. Met als extra gevaar: mechanische beschadigingen die een toegang tot infectie genereren.

Handling with care, zegt men wel eens, maar elke handling is een stressfactor van jewelste, ingecalculeerd of niet. Laat staan de stress en het risico die komen kijken bij het transporteren, importeren en showen van koi.

Slechte of eenzijdige voeding (deficiëntie) is een sluipmoordenaar. Langzaam maar zeker wordt de weerstand van de vis door gebrek aan bepaalde vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen afgebroken. De conditie loopt achteruit, de koi verzwakt. Het point of no return is bereikt. Het lichaamseigen verdedigingsmechanisme heeft uiteindelijk geen antwoord meer op de infectiedruk van pathogene bacteriën, de woekering van schimmels en het opportunistische gedrag van parasieten.

Evenzeer breekt het regelmatig gebruik van medicijnen (zeg maar giffen) de weerstand van de koi successievelijk af. Het is niet meer of minder dan pure chemotherapie en wat doet dat met een koi? Wat doet chemotherapie met een mens?

Overbevolking in de vijver is een vaak onderschatte stressfactor. Het leefmilieu bevindt zich steeds op het scherp van de snede. Verstoringen in de waterwaarden kunnen snel plaatsvinden. Je kan je daarbij afvragen of het des karpers is om in een drukke leefomgeving met veel competitie te verblijven en of dat goed is voor zijn ontwikkeling. Maar ja, waar leg je de grens?

Immuniteitsstimulatie

Eigenlijk moet je het immuunsysteem van de koi niet op de proef willen stellen, als u begrijpt wat ik bedoel. En dat kan maar op een manier: stress vermijden door de onderliggende oorzaken aan te pakken. Veranderende omstandigheden zoveel mogelijk temperen en als ze veranderen en u heeft er invloed op, deze veranderingen zo langzaam mogelijk voor de koi laten verlopen. Bijvoorbeeld een nieuwe aanwinst langzaam en zorgvuldig aan het andere water laten wennen. Of vers water traag in de vijver laten lopen in plaats van de kraan vol open. Drukte aan de vijver vermijden.

Koi leeft in water en die leefomgeving moet op zijn minst goed zijn. De kwaliteit wordt ondersteund door regelmatige waterversingen (boven 20 graden C. een continu straaltje!), eventuele waterverbeteraars zoals klei en microbiologie bevorderende toevoegingen zoals PIP en Anarex. Koihobbyisten zijn in de eerste plaats watermanagers, zegt men wel eens. Laat de kwaliteit van het water niets te wensen over, dan zorgt de koi wel voor zichzelf. Een waarheid als een koe.

Kritisch moeten we kijken naar het aantal en het formaat koi dat uw koivijver kan dragen. Meestal zijn er dat minder dan dat u denkt.

En de koi happy koi laten zijn. Niet altijd een sinecure, maar we zijn al een eind door stresserende handling en het veelvuldig gebruik van giffen zo veel mogelijk te vermijden. Er is een verschil tussen behandelen en behandelen.

Als u verwarming op uw vijver heeft, dan is het een goede zaak de watertemperatuur in het voorjaar snel te verhogen naar 16 graden. En idem ditto in het najaar, tot de winter invalt, de temperatuur te handhaven op 16 graden. Het immuunsysteem blijft naar behoren presteren, de vis blijft in conditie en dat resulteert in een sterk verlaagd risico op allerlei nare ziekteproblemen.

Is verwarming niet mogelijk en zitten uw koi in de kritische temperatuursreeks van 10 tot 16 graden en ontwikkelen er zich rode plekken of uitstaande schubben, aarzel dan niet om met PIP of via zware uv's zoals de Bio-uv, of via ozon, de bacteriedruk omlaag te brengen. Het verschaft uw koi de nodige tijd om zijn immuunsysteem te versterken zodra het water warmer wordt.

Warm water vraagt ook bijzondere aandacht. Weliswaar draait het immuunsysteem van de koi op volle toeren, echter ook allerlei processen van bacteriën, schimmels en parasieten draaien in hoog tempo door. In water boven de 20 graden doet u er goed aan de vis met rust te laten. Koi is in warm water zeer gevoelig voor infecties, een klein wondje kan rampzalige gevolgen hebben.

Om de immuniteitsorganen in balans te houden, is het essentieel dat onze koi niet alleen goede, maar zeker ook zo vers mogelijke voeding krijgt. Vitamine C in gestabiliseerde vorm is daarbij onmisbaar voor het efficiënt functioneren van het immuunsysteem. B-vitaminen zijn belangrijk voor de witte bloedcellen. En niet te vergeten een uitgebreide reeks van mineralen, zoals ijzer, calcium enz. die de weerstand verhogen.

Kortom

Hoe we onze hobby (of passie zoals u wilt) ook beleven, over één ding zijn we het helemaal met elkaar eens. We willen allemaal gezonde koi en we hebben allemaal een hartgrondige hekel aan problemen met onze zwemmende juwelen. Ons vijverwater bevat niettemin een heel scala van bacteriën, schimmels, virussen en parasieten, die wachten op een kans om onze koi aan te vallen. Bevinden we ons hier in een spagaat?

Niet echt. Gezonde koi, koi in een goede conditie, koi zonder beschadigingen of mankementen, die koi dus kunnen gemakkelijk in harmonie met deze ziekteverwekkers leven, zonder dat ze ziek worden. Het is een kwestie van balans en spelregels.

Rini Groothuis

Laat Een Reactie Achter

Nog geen reactie

Openingsuren

Zaterdag: Van 11.00 tot 14.00 uur.
Wil je later op zaterdag komen, maak dan even een afspraak
Zondag: Van 10.00 tot 12.00 uur, of nadien op afspraak.

Overige dagen: op afspraak.
GSM: +32 (0)478 36 74 74

Koi v/d week

2402001

sanke 2402001
inlove funny surprised sad angry thumbsup yesimage/svg+xml noimage/svg+xml